Zo werkt de dagvaardingsprocedure voor de kantonrechter

Veel rechtszaken gaan van start bij de kantonrechter. Zo gaat de procedure.

In een civiele rechtszaak zijn er meerdere 'rondes' -of zoals dit juridisch heet- instanties. In de eerste 'ronde' kan er voor twee soorten rechters worden geprocedeerd: de kantonrechter of de rechtbank.

Voor de kantonrechter kunt u -kort gezegd- procederen over huurzaken, arbeidszaken en zaken waarin een bedrag gevorderd wordt van maximaal € 25.000,-. Voor de overige zaken kunt u bij de rechtbank terecht.

Een advocaat bij de kantonrechter?

Voor de kantonrechter mogen mensen zelf procederen. Het is dus niet verplicht om een advocaat hiervoor in de arm te nemen. Voor de rechtbank moet u zich laten bijstaan door een advocaat.

De procedure voor de kantonrechter

De eerste stap in een rechtszaak is het laten uitbrengen van een dagvaarding door de deurwaarder. In de dagvaarding staat de eis van de eisende partij.  In de dagvaarding staan verder nog:

• de datum van de betekening (de datum waarop de dagvaarding aan de tegenpartij is uitgebracht);
• de voornamen, naam, adres en woon- of vestigingsplaats van de eiser(es);
• de voornamen, de naam en het kantooradres van de deurwaarder
• de naam en de woonplaats van de tegenpartij
• wat de eis is en de onderbouwing ervan (eis en gronden)
• welke bewijzen er zijn voor het standpunt
• de locatie van de kantonrechter
• de datum en tijd van de zitting waarop de kantonrechter de zaak behandelt (rolzitting)
• naam en adres van uw eventuele advocaat of andere gemachtigde

Nadat de deurwaarder de dagvaarding aan de tegenpartij heeft betekend (heeft afgegeven), krijgt de tegenpartij een termijn om zich te melden bij de rechtbank. Dit wordt ook wel ';zich stellen' genoemd.

Nadat iemand zich heeft gesteld krijgt hij van de rechtbank een termijn om een antwoord te schrijven op de dagvaarding. Dit wordt de conclusie van antwoord genoemd.

Overigens mag iemand die gedagvaard is voor de kantonrechter ook zich mondeling in plaats van schriftelijk verdedigen tegen de stellingen in de dagvaarding.

Wanneer iemand niets van zich laat horen nadat hij een dagvaarding heeft ontvangen, dan kan de rechter verstek tegen hem verlenen. De rechter bekijkt dan of de dagvaarding geen onredelijke stellingen bevat. Dit doet hij, omdat de tegenpartij zich niet verdedigt. Zodoende wordt er toch rekening gehouden met de belangen van de tegenpartij.

Staan er geen onredelijke dingen in de dagvaarding? Dan wijst de rechter de eisen toe in een zogenaamd verstekvonnis.

Wat is een rolzitting?

Ook rechtbanken houden een agenda bij. In een rechtszaak heet deze agenda de 'rol'. Op vaste dagen houdt de rechtbank een rolzitting. Tijdens een rolzitting bepaalt de rechter wat de volgende stap in een procedure zal zijn.  Dit heet formeel een zitting, maar partijen hoeven daarbij niet aanwezig te zijn.

Mondelinge behandeling?

Wanneer de rechter de dagvaarding en de conclusie van antwoord heeft ontvangen, bestaat er vaak al een aardig beeld van de zaak. De rechter besluit dan vaak om partijen uit te nodigen voor een zitting, de zogenaamde mondelinge behandeling. Tot voor kort heette dit een comparitie na antwoord. Tijdens deze zitting zal de rechter vragen stellen aan alle partijen, zodat bepaalde zaken verduidelijkt kunnen worden. Ook zal de rechter onderzoeken of partijen er niet samen uit kunnen komen in de vorm van een schikking.

Soms komt het voor dat de rechter (nog) geen mondelinge behandeling gelast. In een zogenaamd tussenvonnis schrijft de rechter op waar nog knelpunten zitten. De eisende partij (de partij die de dagvaarding heeft uitgebracht) moet dan een conclusie van repliek nemen. Daarop mag de gedaagde partij een conclusie van dupliek indienen.

Vervolgens volgt er na de mondelinge behandeling of na repliek/dupliek een uitspraak. In dagvaardingszaken heet dit een vonnis.

Er zijn natuurlijk nog talloze handelingen die kunnen plaatsvinden tijdens een rechtszaak, zoals een getuigenverhoor. Ook kan de mening van een expert worden gevraagd, of neemt de rechter een kijkje ter plaatse.